door: Veerle Bonestroo
De Interstedelijke Criminologie Dag, oftewel ICD, is een jaarlijks evenement dat georganiseerd wordt door Criminologie In Actie en onze zusterverenigingen in Leiden en Amsterdam. De vorige editie vond plaats op onze eigen universiteit, deze keer waren we te gast op de VU in Amsterdam. Het thema van deze ICD was victimologie en slachtofferschap. De commissies wisten het programma goed te vullen met boeiende sprekers, lezingen en workshops.
Ondanks het vroege tijdstip werden we hartelijk ontvangen op de VU. Ieder kreeg een persoonlijk programma en een tasje met daarin erg leuke ICD-gadgets. De openingslezing werd verzorgd door professor Jan van Dijk. Misschien zegt deze naam u niet zo veel, maar Jan van Dijk is zo ongeveer de oppergod op het gebied van victimologie. Hij heeft vele prijzen gewonnen en is hoofddocent Victimologie bij de master Victimologie in Tilburg.
In zijn lezing ging Van Dijk in op de historische ontwikkeling van het slachtoffer. Onze Westerse visie op het slachtofferschap is dat een slachtoffer een weerloos wezen is dat lijdt. De benaming slachtoffer is in feite een vergelijking met een geofferd dier. Ook door onze christelijke cultuur wordt een slachtoffer gezien als een wezen dat lijdt. Toch was er nooit slachtofferhulp vanuit de kerk omdat het bij het christendom ook om vergevingsgezindheid gaat, dus de hulp ging vooral naar de daders. De laatste decennia is hier toch verandering in te zien, er komt meer aandacht voor het slachtoffer en het slachtoffer label begint te knellen.
Daarna begon het programma met de workshops en lezingen. Op basis van je eerder aangegeven voorkeuren werden verschillende workshops gevolgd. Ikzelf was als eerst aanwezig bij de lezing van mevrouw De Goederen over de behandeling van stalkers. Zij is psychotherapeut en heeft veel ervaring met het behandelen van stalkers. Stalking is strafbaar sinds 2000 en vaak wordt door de rechter ook psychische hulp verplicht. Wat interessant was aan haar lezing is dat zij over casussen uit haar eigen praktijk vertelde. Het gedrag van stalkers loopt heel erg uiteen, daarom is er geen concrete behandeling voor al het stalkgedrag. De motieven voor stalking lopen erg uiteen. Stalking gaat ook vaak samen met andere psychische problematiek, waardoor het voor stalkers moeilijk is om zich in de huid van hun slachtoffers te verplaatsen.
De volgende lezing die ik volgde werd gegeven door twee dames van Slachtofferhulp en het onderwerp was ‘Tien mythes over slachtofferschap’. Telkens werd een stelling over slachtofferschap getoond, waar we het eens of oneens mee konden zijn. Voor ons criminologen was het niet heel moeilijk om door de mythes heen te prikken, toch werd er nog een hoop nieuwe informatie opgestoken over slachtofferschap en de ontwikkeling van victimologie.
De laatste lezing op mijn programma was van Dr. Mr. Kunst. Hij vertelde heel enthousiast over de fraudegevoeligheid van posttraumatische stress stoornissen. PTSS is opgenomen is de DSM en is een stoornis die vaak vast gesteld wordt bij agenten en militairen of veteranen. In tegenstelling tot de meeste psychische stoornissen zit er een soort van heldenstatus vast aan PTSS. Ook kunnen er claims ingediend worden als PTSS gediagnosticeerd wordt. Daarom kan het best lucratief zijn om te frauderen met deze stoornis, Kunst is daarom ook sceptisch over de manier van diagnosticeren en de zorg die aan PTSS verbonden wordt.
Als afsluiting van het programma kwam zelf een slachtoffer aan het woord. Jack Keijser zijn zoon Pascal werd zeven jaar geleden vermoord op zestienjarige leeftijd omwille van drugs. Jack Keijser, zijn vrouw en hun andere zoon bleven achter als slachtoffers. Interessant was dat Keijser vertelde over hun rol als slachtoffers in de rechtszaak. Hij was van mening dat een slachtoffer weinig mag zeggen en de huidige regels hierover te streng zijn.
Na deze heftige lezing als afsluiting was er tijd om te ontspannen onder het genot van het drankje. Kortom, de ICD 2014 was gezellig en goed verzorgd door onze medestudenten uit Amsterdam, en vooral ontzettend leerzaam. Als je deze dag gemist hebt, raad ik zeker om volgend jaar toch wel te gaan, omdat er vaak een boeiende kant van de criminologie behandeld wordt, waar in de verplichte studiestof niet veel aandacht voor is.
Criminologie In Actie