door: Benjamin Tappermann
Dinsdagavond verzamelde een deel van de kassamedewerkers zich voor een vergadering die ging over het vele zakken van de “Alcohol- en tabakscontrole”, een toetsing van het vragen van de ID bij verkoop van alcohol. Ons filiaal stond door het vele zakken op het punt een verbod te krijgen voor verkoop van alcohol en om dit te voorkomen, moest meer gevraagd worden naar de ID. Dat vragen is geen slecht idee, zou hou je enigszins de alcohol inname onder jongeren in bedwang. Laat jongeren met twee jaar meer “ levenservaring” drinken, want zestienjarigen zijn geestelijk nog een kind. Alcohol heeft op deze leeftijd een schadelijker effect op de groei van de hersenen en deze leeftijd gaat gepaard met weinig verantwoordelijkheidsgevoel. Om de verhoging van leeftijd effectief te laten zijn moet men wat meer doen dan alleen erop hameren te ID te vragen, want het huidige systeem werkt niet goed.
Waar lag toch die moeilijkheid bij de controle? Unaniem was het antwoord: de inschatting van de leeftijd. Een moeilijkheid die al voor de verhoging bestond. Als kassamedewerker heb je de verantwoordelijkheid dat er geen alcohol wordt verkocht aan minderjarigen. Als je dit niet doet, kun je overgeplaatst of ontslagen worden en kan het filiaal een boete en een verbod op verkoop krijgen. Het komt vaak voor dat je iemand inschat in de twintig.Na het bekijken van de ID, als hij of zij het zonder morren of zelfs met een grapje het overhandigt, blijkt dat deze persoon echter in de dertig of veertig blijkt te zijn.Daartegenover kan het ook zijn dat de “dertigjarige” eigenlijk een “ twintiger” is. De inschatting van de leeftijd is geen waterdichte methode om alcoholmisbruik te voorkomen. De ogen en het hoofd zijn echter de enige methoden die een kassamedewerkertot zijn beschikking heeft.
Hoe makkelijk is het wel niet voor een zestienjarigeom alcohol te krijgen. Hij vraagt aan zijn oudere vrienden of aan zijn ouders of ze iets mee willen nemen. Hij betaalt hen wel terug. Deze situatie bestond ook al voor de verhoging.Het probleem van de verkoop aan minderjarigen ligt dus eigenlijk bij de consument zelf. Een winkel kan wel de taak opgelegd krijgen om alcohol aan minderjarige te verbieden, maar er moet bij de consument wel het besef zijn dat hij met een verslavend middel omgaat en dat hij er geen misbruik van moet maken. Deze gedachte is wel aanwezig bij een minderjarige, maar hij begrijpt en beseft de gedachte niet. Daardoor moet de meerderjarige ervoor zorgen dat de minderjarige geen alcohol krijgt of dat dit gecontroleerd gebeurt. Hij heeft een verantwoordelijkheid.Meerder- en minderjarige moeten daarbij hun deel van het sociaal contract nakomen. De burger staat een deel van zijn vrijheid af aan de staat in ruil voor vrede en, in dit geval, veiligheid. De Staat kan echter de “ veiligheid”, het voorkomen van minderjarig drankmisbruik, nietgaranderen als de burger, de consument, zijn deel van vrijheid niet afstaat.
Dit afstaan van vrijheid houdt met oog op de verhoging in dat hij, in abstracte zin, de wet accepteert en volgt. In praktijk moet de consument, bij aankoop van alcohol zelfstandig zijn ID laten zien en geen alcohol voor minderjarigen kopen.
Hoe moeten we het systeem aanpassen om het optimaal te laten werken? In het eerste geval moet de kassamedewerker toegang krijgen tot middelen voor betere controle. Second opinion, directe communicatie met leidinggevende, training in herkenning, zelfvertrouwen en niet-ideale situaties en misschien een scan-apparaat voor de ID-kaart. Hiermee hangt samen de verantwoordelijkheid welwillendheid van de klant. Aan hem moet niet alleen worden duidelijk gemaakt dat je alleen alcohol mag kopen met een leeftijd van achttien of hoger, maar ook dat hij een verantwoordelijk heeft en zijn deel van het contract na moet komen.
Criminologie In Actie